Parkinson: Het belang van oefentherapie

Bij de ziekte van Parkinson sterven hersencellen af. Dat kan leiden tot verschillende klachten, zoals moeilijker bewegen, evenwichtsproblemen en een verhoogd valrisico. Ook kunnen er problemen zijn met slapen, het geheugen en trager denken. In veel gevallen kan oefentherapie zorgen voor verbetering en verlichting. De 27-jarige Anja Dudink werkt bij Evean al enkele jaren als geriatrie-oefentherapeut en ParkinsonNet-therapeut op de locatie Westerwatering in Zaandam. “Het is mooi als je samen met de cliënt kunt zorgen dat het fysiek functioneren weer beter gaat en verdere achteruitgang kunt voorkomen. Dat de kwaliteit van leven wordt verbeterd. Dat geeft mij veel voldoening en belangrijker nog: het laat zien dat de cliënt daar zelf een voorname rol in heeft.”

Zelfredzaamheid is belangrijk volgens Anja. “Bij Evean streven we ernaar dat de cliënt zoveel mogelijk de regie behoudt over de zorg, over de behandeling en over zijn/haar leven. De cliënten met Parkinson die ik behandel hebben wisselende hulpvragen. Samen met de cliënt kijk ik dan waar hij/zij moeite mee heeft en probeer ik oefeningen op maat te bieden. Bij de een gaat het om het vinden van de balans tussen wat iemand doet en wat iemand aankan en bij de ander is het zaak om een goede lichaamshouding te oefenen. Veel mensen met Parkinson hebben een zogenoemde flexiehouding. Over het algemeen zie je een combinatie van factoren waar mensen met Parkinson mee te maken hebben: traagheid, stijfheid en een tremor, ofwel: onwillekeurig beven van de ledematen.”

Anja behandelt cliënten met Parkinson die wonen in de verzorgd wonen-appartementen op de Evean-locatie Westerwatering, maar ook mensen uit de wijk. “Ik sta voor iedereen klaar die behoefte heeft aan hulp bij het bewegen. Het gaat erom dat de cliënt zoveel mogelijk gezond beweeggedrag leert en werkt aan zijn conditie, kracht en balans. Door anders met je lichaam om te gaan kunnen klachten minder worden. Maar helemaal genezen is niet mogelijk bij Parkinson. Het is een progressieve ziekte die met de jaren steeds erger wordt. Het zijn vooral zestigplussers en ouder die de ziekte hebben, maar het kan ook voorkomen op jonge leeftijd. De acteur Michael J. Fox, bekend van de film Back To The Future is daar een voorbeeld van. Hij is nu 60, maar kreeg de diagnose Parkinson al op 29-jarige leeftijd.” 

Volgens Anja draait het bij de behandeling niet alleen om bewegen, maar ook om praten. “Als ik merk dat een cliënt in een dipje zit, is het goed om met hem/haar in gesprek te gaan. Belangrijk is dat mensen beseffen dat ze ondanks de ziekte Parkinson gewoon mens zijn en dat ze dingen kunnen blijven doen die ze leuk en belangrijk vinden. Een van mijn cliënten, een meneer van zo’n 70 jaar uit de wijk, hield van vissen. Maar door de Parkinson-klachten durfde hij niet meer aan de waterkant te gaan zitten of lopen vanwege de oneffenheden in het gras. Ook vond hij het moeilijk om bepaalde handelingen te verrichten. Hij had moeite met dubbeltaken; een veel voorkomend probleem bij de ziekte van Parkinson. Samen met hem heb ik geprobeerd om de balans in zijn lichaam te herstellen en zijn armen en benen beter te bewegen. Dat hielp. Nu durft hij weer alleen te gaan vissen. Dat is mooi. Ook was er een cliënt op de locatie die steeds inactiever werd. Ze kon steeds moeilijker opstaan uit haar stoel. Na een tijdje bleek dat het hielp als ze eerst een beetje ging schommelen met haar romp. Zo kon ze weer wat makkelijker zelf opstaan. Vaak hebben mensen met Parkinson bepaalde externe en interne prikkels nodig die de hersencellen en vervolgens het bewegingsapparaat activeren. Zo’n prikkel noemen we een cue.”

Hoewel ook medicijnen zeker in het beginstadium van de ziekte de klachten kunnen verminderen, is er dus geen remedie tegen Parkinson. Ook de echte oorzaak van de ziekte is nog niet bekend. Wel bekend is dat er bij de ziekte van Parkinson te weinig dopamine wordt aangemaakt. Die stof is belangrijk voor het bewegen en denken. Bij mensen met de ziekte van Parkinson sterven die hersencellen die dopamine aanmaken langzaam af. Anja: “Het is belangrijk om meer te weten te komen over de ziekte en op de hoogte te blijven van ontwikkelingen en innovaties op het gebied van Parkinson die kunnen helpen bij de behandeling. Zelf maak ik, net als enkele ergo-, fysio- en oefentherapie-collega’s bij Evean, deel uit van ParkinsonNet. Dat is een landelijk netwerk, waar ook andere disciplines als neurologen en logopedisten bij aangesloten zijn. Het netwerk zet zich in voor wetenschappelijk onderzoek naar en behandeling van Parkinson, met als doel betere kwaliteit van zorg. Jaarlijks wordt er ook een Parkinson-congres gehouden, waar je wordt geïnformeerd over de nieuwste ontwikkelingen. Die kennis neem ik dan weer mee naar mijn eigen dagelijkse werk bij Evean.”

Contact
Wilt u meer weten over Parkinson en hoe Evean u kan helpen? Neem gerust contact met ons op.